Ölkənin elektrik ötürücü sistem operatoru Teias, mütəşəkkil sənaye zonalarına 72 saatlıq elektrik kəsilməsinin bu gün və ya sabah başlayacağı barədə xəbərdarlıq edib. Bu addımın atılmasına ölkədəki çatışmazlıq səbəb olub. Bu, İran boru kəmərindən qazla işləyən elektrik stansiyalarına tədarükün kəsilməsi, İslam Respublikasının idxalı 10 gün müddətinə dayandırması ilə əlaqədardır.
Teias, elektrik təchizatının yaşayış və ticarət sektorları istisna olmaqla, ötürmə və paylama sistemlərinə qoşulan istifadəçilər üçün azaldılacağı ilə bağlı xəbərdarlıq etdi.
Operator bu tədbirin elektrik enerjisi tələbi və təklifini tarazlaşdırmaq üçün həyata keçiriləcəyini bildirib.
Yanvarın 20-dən etibarən İranın Türkiyəyə idxalı kəskin şəkildə azalıb və bunun səbəbi 'texniki nasazlıq' olub.
Buna enerji mənbəyinə olan tələbatı artıran havanın “soyuq birləşməsi” də kömək etmədi.
Bu, Türkiyənin dövlət operatoru Botaş-ı yanvarın 21-dən başlayaraq iri istehlakçılara qaz təchizatında 40 faizə qədər azalma elan etməyə məcbur etdi.
Təchizatın kəsilməsi kommunal xidmətlərə də təsir etdi və bu, elektrik enerjisi çatışmazlığı qorxusuna səbəb oldu.
Türkiyə qış aylarında qaz idxalının təxminən 10 faizini İrandan alır.
Türkiyənin ucundakı boru kəmərinin operatoru Botaş, sənaye sahələrinə və yüksək istehlaka malik elektrik stansiyalarına satılan qazı məhdudlaşdıracağını söylədi.
Lakin o, işıqların kəsilməsinin və məhdud qaz təchizatının ev təsərrüfatlarına təsir etməyəcəyini vurğuladı.
Bu həm də Türkiyənin idxal etdiyi topdansatış qazın bahalaşması ilə baş verdi.
Topdansatış qazın bahalaşması qismən Vladimir Putinin qaz sıxması ilə əlaqələndirilir.
Və Türkiyə üçün narahatedici odur ki, Rusiyanın qaz nəhəngi Qazprom hələ iyun ayında Bota ilə dörd illik qaz tədarükü müqaviləsi imzalayıb.
Rusiya Türkiyəyə 5,75 milyard kubmetrə qədər qaz tədarük edəcək.
Lakin Rusiya prezidenti Aİ-yə gedən boru kəməri qazının həcmini azaldır.
Oktyabr ayında tədarükləri qəsdən dayandırdıqdan sonra qiymətlər rekord həddə çatdı.
Bu rekord isə dekabrda Kremlin Yamal-Avropa kəməri ilə qaz axınını Şərqə yönəltməsindən sonra keçib.
Bu, 30 gündən çoxdur ki, qüvvədədir və Moskva heç bir dayanma əlaməti göstərmir.
Xüsusilə Rusiyanın işğal etməyə hazırlaşdığı Ukraynaya artan təzyiqi ilə bağlı Qərblə gərginlik artdıqca.
İndi Ukrayna qazın Aİ-yə keçməsi üçün əsas tranzit ölkə olduğundan, Moskvanın hücumu halında qiymətlərin daha da artacağı və qıtlığın daha da pisləşəcəyi ilə bağlı qorxular var.
Lakin ABŞ qaz tədarüklərinə edilən təzyiqi azaltmaq üçün tədbirlər hazırlayır.
Tədbirlərdən biri şirkətləri mayeləşdirilmiş təbii qazın (LNG) istehsalını artırmağa təşviq etməkdir.
Vaşinqtonun “təcili planları” qıtlığı azaltmaq üçün Yaxın Şərq, Şimali Afrika və Asiyadakı şirkətlərdən gələn LNG tədarükünün artırılmasına imkan verəcək.
Türkiyə isə qazın topdansatış qiymətlərinin artdığı vaxtlarda artıq (LNG) idxal edir.
Lakin ABŞ investisiya bankı Stifel-in analitikləri xəbərdarlıq ediblər ki, Avropada boru kəməri qazı çatışmazlığını ödəmək üçün kifayət qədər LNG olmaya bilər.
Analitiklər Chris Wheaton və David Round, 'Bu, gözəl deyil. Avropa iqtisadiyyatı üçün fəlakətli olacaq bu ssenaridə enerjinin məhdudlaşdırılması qaçınılmaz olardı”.